Chấn thương dây chằng chéo ở chó: Nguyên nhân và cách phục hồi

🐾 Hiểu về dây chằng chéo

Dây chằng chéo là cấu trúc quan trọng trong khớp gối. Chúng kết nối xương đùi (xương đùi) với xương chày (xương ống quyển). Ở chó, dây chằng chéo trước (CCL) tương đương với dây chằng chéo trước (ACL) ở người. Chức năng chính của nó là ngăn xương chày trượt về phía trước so với xương đùi và ổn định khớp gối trong khi vận động.

⚠️ Nguyên nhân gây chấn thương dây chằng chéo

Chấn thương dây chằng chéo ở chó có thể phát sinh từ nhiều yếu tố khác nhau. Các yếu tố này có thể được phân loại thành chấn thương cấp tính và thoái hóa mãn tính.

Chấn thương cấp tính

Chấn thương cấp tính thường xảy ra do các sự kiện đột ngột, có tác động mạnh. Điều này có thể bao gồm:

• 🏃 Xoay người đột ngột hoặc tiếp đất khó khăn trong khi chơi.
• 🦮 Chấn thương do tai nạn xe hơi hoặc ngã.
• 🦴 Hoạt động quá sức khi tham gia các hoạt động mạnh.

Thoái hóa mãn tính

Thoái hóa CCL mãn tính phổ biến hơn, đặc biệt ở một số giống. Điều này liên quan đến sự suy yếu dần dần của dây chằng theo thời gian do:

• 🧬 Yếu tố di truyền: Một số giống chó có nguy cơ bị rách CCL cao hơn.
• 🏋️ Béo phì: Cân nặng dư thừa làm tăng áp lực lên khớp gối.
• 🦴 Thể trạng kém: Một số con chó có đặc điểm giải phẫu khiến chúng dễ bị chấn thương CCL.
• 🔥 Viêm: Viêm mãn tính ở khớp có thể làm dây chằng yếu đi.

Quá trình thoái hóa có thể dẫn đến những vết rách nhỏ tích tụ theo thời gian, cuối cùng dẫn đến đứt hoàn toàn. Ngay cả những hoạt động nhỏ cũng có thể gây ra vết rách hoàn toàn ở dây chằng bị yếu.

🩺 Các triệu chứng của chấn thương dây chằng chéo

Việc nhận biết các triệu chứng của chấn thương CCL là điều cần thiết để chẩn đoán và điều trị sớm. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết rách.

• 🚶 Đi khập khiễng đột ngột: Chó có thể đột nhiên không chịu đặt trọng lượng lên chân bị ảnh hưởng.
• 🦵 Đi khập khiễng từng cơn: Tình trạng đi khập khiễng có thể xuất hiện rồi biến mất, đặc biệt là sau khi tập thể dục.
• 🐕 Cứng cơ: Chó có thể bị cứng cơ, đặc biệt là sau khi nghỉ ngơi.
• 🤕 Đau: Chó có thể biểu hiện các dấu hiệu đau đớn, chẳng hạn như rên rỉ hoặc không muốn bị chạm vào.
• 🦵 Sưng: Khớp gối có thể bị sưng và ấm khi chạm vào.
• 🦴 Giảm phạm vi chuyển động: Chó có thể gặp khó khăn khi uốn cong hoặc duỗi đầu gối.
• 🦵 “Ngồi ngồi”: Chó có thể ngồi với chân bị ảnh hưởng duỗi sang một bên.

Trong những trường hợp mãn tính, tình trạng teo cơ (mất khối lượng cơ) ở chân bị ảnh hưởng cũng có thể thấy rõ.

🔍 Chẩn đoán chấn thương dây chằng chéo

Bác sĩ thú y sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe toàn diện để chẩn đoán chấn thương CCL. Thông thường, điều này bao gồm:

• 🩺 Kiểm tra: Bác sĩ thú y sẽ kiểm tra xem khớp gối có bị mất ổn định và sưng không.
• 🦵 Kiểm tra ngăn kéo sọ: Kiểm tra này đánh giá mức độ chuyển động về phía trước của xương chày so với xương đùi.
• 🦴 Kiểm tra chèn ép xương chày: Kiểm tra này cũng đánh giá độ ổn định của khớp gối.

Chụp X-quang thường được thực hiện để loại trừ các tình trạng khác và đánh giá mức độ viêm khớp ở khớp. Trong một số trường hợp, có thể cần chụp hình ảnh nâng cao như MRI để xác nhận chẩn đoán hoặc đánh giá các tổn thương mô mềm khác.

🛠️ Các lựa chọn điều trị

Các phương án điều trị chấn thương CCL khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết rách, kích thước và độ tuổi của chó, cũng như sở thích của chủ sở hữu. Các phương án bao gồm cả phương pháp phẫu thuật và không phẫu thuật.

Các lựa chọn phẫu thuật

Phẫu thuật thường được khuyến nghị cho những chú chó lớn hơn, năng động hơn vì nó mang lại cơ hội phục hồi chức năng bình thường tốt nhất. Các thủ thuật phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• 🦴 Phẫu thuật cắt xương cân bằng mâm chày (TPLO): Thủ thuật này sẽ thay đổi góc mâm chày để loại bỏ nhu cầu sử dụng CCL.
• 🦴 Tiến triển củ xương chày (TTA): Thủ thuật này tiến triển củ xương chày để giảm áp lực lên khớp gối.
• 🧵 Sửa chữa ngoài bao khớp: Kỹ thuật này bao gồm việc khâu các mũi khâu bên ngoài khớp để ổn định đầu gối.

TPLO và TTA thường được coi là tiêu chuẩn vàng cho các giống chó lớn và chó năng động, trong khi phẫu thuật ngoài bao có thể phù hợp với những con chó nhỏ hơn hoặc những con bị thương nhẹ hơn.

Các lựa chọn không phẫu thuật

Quản lý không phẫu thuật có thể phù hợp với những chú chó nhỏ hơn, chó già hơn hoặc những chú chó có các tình trạng sức khỏe khác khiến phẫu thuật trở nên nguy hiểm. Các lựa chọn không phẫu thuật bao gồm:

• 💊 Thuốc giảm đau: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể giúp giảm đau và viêm.
• 💪 Vật lý trị liệu: Các bài tập có thể giúp tăng cường cơ xung quanh đầu gối và cải thiện phạm vi chuyển động.
• ⚖️ Quản lý cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên khớp gối.
• 🩹 Thực phẩm bổ sung cho khớp: Glucosamine và chondroitin có thể giúp bảo vệ sụn và giảm viêm.
• 🛌 Hạn chế hoạt động: Hạn chế hoạt động có thể giúp ngăn ngừa tổn thương thêm cho dây chằng.

Quản lý không phẫu thuật có thể giúp kiểm soát cơn đau và cải thiện chức năng, nhưng không giải quyết được tình trạng mất ổn định tiềm ẩn ở khớp gối. Nhiều con chó được điều trị không phẫu thuật cuối cùng sẽ bị viêm khớp.

Phục hồi và Phục hồi chức năng

Bất kể phương pháp điều trị nào, một kế hoạch phục hồi và phục hồi chức năng có cấu trúc là rất quan trọng để có kết quả thành công. Điều này thường bao gồm:

• 🛌 Nghỉ ngơi: Hạn chế hoạt động là điều cần thiết trong giai đoạn đầu phục hồi.
• 🩹 Chăm sóc vết thương: Giữ vết mổ sạch và khô là điều quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• 💊 Kiểm soát cơn đau: Cho chó uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ thú y.
• 💪 Vật lý trị liệu: Tăng dần mức độ hoạt động và thực hiện các bài tập cụ thể để tăng cường cơ và cải thiện phạm vi chuyển động.

Vật lý trị liệu có thể bao gồm:

• 🚶 Đi bộ có kiểm soát: Tăng dần thời gian và cường độ đi bộ.
• 💦 Thủy trị liệu: Bơi lội hoặc tập luyện trên máy chạy bộ dưới nước.
• 🦵 Bài tập về phạm vi chuyển động: Nhẹ nhàng uốn cong và duỗi khớp gối.
• 🦴 Bài tập tăng cường sức mạnh: Bài tập để tăng khối lượng cơ ở chân bị ảnh hưởng.

Thời gian phục hồi có thể kéo dài vài tháng và điều quan trọng là phải tuân thủ cẩn thận hướng dẫn của bác sĩ thú y. Cần kiểm tra thường xuyên để theo dõi tiến trình và điều chỉnh kế hoạch phục hồi chức năng khi cần thiết.

🛡️ Phòng ngừa chấn thương dây chằng chéo

Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa chấn thương CCL, nhưng chủ sở hữu có thể thực hiện một số bước để giảm thiểu rủi ro:

• ⚖️ Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì làm tăng áp lực lên khớp gối.
• 💪 Tập thể dục thường xuyên: Duy trì trương lực cơ tốt có thể giúp ổn định khớp gối.
• 🦴 Tránh thay đổi hoạt động đột ngột: Tăng dần mức độ hoạt động để tránh gây căng thẳng quá mức cho dây chằng.
• 🐾 Cân nhắc dùng thực phẩm bổ sung cho khớp: Glucosamine và chondroitin có thể giúp bảo vệ sụn.
• 🐕 Chọn các hoạt động phù hợp: Tránh các hoạt động gây áp lực quá mức lên khớp gối, đặc biệt là đối với các giống chó dễ mắc bệnh.

❓ Câu hỏi thường gặp (FAQ)